Κυκλοφόρησε : "Από τον σωτήρα Ασκληπιό -Στον Άγιο Ασκλη

[admin]

ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ

Από τον σωτήρα Ασκληπιό

Οι Αθλητές του Χριστού



Συγγραφέας : Βασίλης Πάνος
Εκδόσεις : «Αγαπώ την Πόλιν»
Σελίδες : 144.
Τιμή ευρώ 12
ISBN 978-960-88797-5-1
Τρίκαλα. Απρίλιος 2008

Το βιβλίο, μας ταξιδεύει στην αρχή σε μια χώρα που θεωρείται το σταυροδρόμι 3 ηπείρων, της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης. Σε μια χώρα η οποία από τους πανάρχαιους χρόνους ήταν τόπος σύγκρουσης, συγχώνευσης και αλληλεπίδρασης πολλών και διαφορετικών πολιτισμών. Δεν υπάρχει άλλος τόπος στην Aνατολή που να υπάρχουν τόσα πολλά και διαφορετικά μνημεία. Μια περιοχή που υπήρξε μια Μεγάλη Οικουμενική Ελλάδα. Σ΄αυτή τη χώρα της αρχαίας Ασσυρίας μετά το θάνατό του Μ. Αλεξάνδρου (323) δημιουργείται το πρώτο Βασίλειο- κράτος των Ελλήνων διαδόχων της δυναστείας των Σελευκιδών. Από τότε αρχίζει ένας νέος Ελληνιστικός πολιτισμός με μεγάλη ελληνική επιρροή και επίδραση σ΄ όλες τις γύρω χώρες της Συρίας (Μικρά Ασία. Ιράκ-Ιράν, Φοινίκη, Ιουδαία, Αίγυπτος) και αυτές οι χώρες σιγά-σιγά αποκτούν ελληνική κουλτούρα, φιλοσοφία, δημοκρατική λειτουργία στις αποφάσεις των πόλεων, ελληνική θρησκεία και ελληνικό τρόπο ζωής. Η ελληνιστική, (όπως λέγεται αυτή η περίοδος) της Δυναστείας των Σελευκιδών ξεκινάει με τον Αντίοχο τον Α' τον Σωτήρα ( 324 - 261 π.Χ. ) και διαρκεί περίπου 400 χρόνια.
Λαμπρή πρωτεύουσα-πόλη αυτού του αρχαίου ελληνικού οικουμενικού ελληνισμού και βασιλείου της Ανατολής για 1000 περίπου χρόνια υπήρξε η Αντιόχεια. Το βιβλίο μας ξεναγεί στο Α΄ Μέρος του σ΄αυτή τη μεγάλη ελληνική πόλη της Ανατολής, πρωτεύουσα του Ελληνισμού, για να καταλάβουμε καλύτερα τις κατοπινές εξελίξεις και τις αιτίες της δημιουργίας αυτού του μεγάλου μοναστικού κινήματος μέσα στο οποίο κινήθηκε από τα πρώτα του βήματα ο Άγιος Ασκληπιός. Η ελληνική Αντιόχεια υπήρξε μια πόλη που ήταν ανάμεσα στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις του τότε κόσμου και είχε αποκτήσει στην ακμή της τέτοια κοσμική ζωή όπως έχουν σήμερα πολλές σύγχρονες μεγαλουπόλεις(500.000 χιλ.). Μια πόλη που υπήρξε η γενέτειρα του «Εθνικού» Λιβάνιου, αλλά και του Ιωάννη του Χρυσόστομου και πολλών άλλων επιφανών ανδρών.
Επί 10 αιώνες υπήρξε μαζί με την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου η μεγαλύτερη Ελληνική μητρόπολη των τεχνών, των γραμμάτων αλλά και του θορυβώδη κοινωνικού βίου και των μεγάλων θρησκευτικών διενέξεων και διαιρέσεων. Τόπος σύγκρουσης, συγχώνευσης και αλληλεπίδρασης πολλών και διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών. Αυτή η μεγάλη Ελλάδα της Ανατολής έμελε να παίξει λίγα χρόνια αργότερα μεγάλο ρόλο στα γεγονότα τόσο τα πολιτικά όσο και τα θρησκευτικά που διαμόρφωσαν όλες τις κατοπινές παγκόσμιες εξελίξεις.
Η ιστορία της Μεγάλης (αν όχι της Μέγιστης) Αντιόχειας της οποίας το όνομα έφερε όλη η γύρω περιοχή, Αντιοχίς ή Αντιοχίδα, αποτελεί ένα σημαντικό μέρος στη πορεία της ανθρωπότητας από τα πολλά και σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν σ΄ αυτή. Τέσσερις περίοδοι της παγκόσμιας Ιστορίας, η Ελληνική, η Ρωμαϊκή, η Βυζαντινή ακόμη και η Μεταβυζαντινή είχαν κέντρο ή παράκεντρο των ιστορικών εξελίξεων τους την Αντιόχεια που όμως, η κάθε μία, δεν τη στέρησαν από την ξεχωριστή κάθε φορά περίλαμπρη δόξα της.
Ένα σημαντικό μέρος της ιστορίας της Αντιόχειας αποτελεί και ο πρωταγωνιστικός ρόλος της στην εδραίωση της Χριστιανικής θρησκείας. Μια πόλη με τόσο πλούτο αρχαίων Ιερών και Ναών ήταν ίσως η μοναδική πόλη και χώρα αφιερωμένη σε τέσσερις θεούς και ήταν φυσικό επόμενο να παραμένει για πολλούς αιώνες αλλά και να εξελίσσεται σ΄ ένα μέγα θρησκευτικό κέντρο καταλήγοντας πολύ σωστά στην επωνυμία : Θεούπολις. Όπως στη πολιτισμική διαδρομή, έτσι και στη θρησκευτική της διαδρομή, η Αντιόχεια, έγινε "δέκτης" των μεγαλύτερων θρησκευτικών κινημάτων του τότε κόσμου και εξελίχθηκε στη συνέχεια σε μέγιστο θεολογικό φάρο.
Στην εδραίωση του Πρωτοχριστιανισμού η Αντιόχειας βοήθησε με την ελληνική παρουσία και την ελληνική κουλτούρα τόσο με την ελληνική γλώσσα όσο και στην εύκολη μετατροπή και κατανόηση των θρησκευτικών συμβόλων της νέας θρησκείας. Για τη διάδοση της χριστιανική πίστης από την αρχή η χριστιανική εκκλησία δεν απέρριψε όλα όσα είχαν προέλθει από την λατρεία των αρχαίων θεών και τα θρησκευτικά σύμβολα που επηρέαζαν τα θρησκευτικά συναισθήματα του αρχαίου κόσμου, αλλά πάρα πολλά από αυτά τα καθιέρωσε.
Η ελληνική Αντιόχεια υπήρξε το φρούριο του Ανατολικού Χριστιανισμού και είχε επίγνωση του ρόλου της ως εκκλησία Μητρόπολης, καθιερώνοντας την αποτελεσματική δύναμη του Επισκόπου της Αντιόχειας που επεκτείνονταν σε όλη τη Μεσοποταμία, την Περσία, την Αρμενία και τη Γεωργία. Η παρουσία της ήταν παντού αισθητή διότι ήταν αναγκασμένη να ελέγξει τις ιεραποστολές και τη σταθεροποίηση της εκκλησίας σε αυτές τις χώρες. Η εκτέλεση αυτού του στόχου οδήγησε στη σταθερή αύξηση ορισμένων δικαιωμάτων, τα οποία δεν καθορίστηκαν ποτέ τυπικά, αλλά ασκήθηκαν δικαιωματικά από τον επίσκοπο της Αντιόχειας σε όλη την ανατολή και ο ρόλος της ήταν αναγνωρίσιμος όσον αφορά την υπεράσπιση της εκκλησίας ακόμη και ενάντια στους θεολογικούς αντιπάλους της οι οποίοι αγάπησαν τόσο πολύ αυτόν τον τόπο εκδήλωσής τους, η οποία λέγεται Ανατολή.
Η πλειοψηφία των περισσοτέρων πόλεων και των περιοχών που φέρουν ελληνικές επωνυμίες από την αρχή και για πολλούς αιώνες ήταν ονομασίες που προήλθαν κυρίως από τη Μακεδονία και Θεσσαλία, όπως για παράδειγμα η Πιερία, Anthemusias, η Αρέθουσα (Arethusa), η Βέροια (Berœa), η Χαλκίς (Chalcis), η Έδεσσα (Edessa), ο Εύρωπος (Europos), η Κύρρος (Cyrrhus), η Λάρισα (Larissa), η Πέλλα και πολλές άλλες που ονομάστηκαν μετά τον Αλέξανδρο ή από κάποιο μέλος της Δυναστείας των Σελευκιδών όπως π.χ., η Αλεξάνδρεια, η Αντιόχεια (Antioch), η Σελεύκεια (Seleucis και Seleucia), η Απάμεια (Apameia), η Λαοδικεία (Laodicea), η Επιφάνεια (Epiphaneia) κ.ά.. Όλες αυτές οι ελληνικές πόλεις αποτελούσαν έναν Νέο Κόσμο ποτισμένο από τις ιδέες, τη φιλοσοφία, τη θεολογία και τη δημοκρατία των Ελληνικών πόλεων και του Ελληνικού Πολιτισμού.
Το Β΄ Μέρος του βιβλίου μας ταξιδεύει για λίγο στην Αίγυπτο η οποία δικαίως περηφανεύεται ότι ήταν η πρώτη χριστιανική χώρα που εμφανίστηκε ο ασκητισμός και ο μοναχισμός, αλλά η χώρα που φημίζεται για τους ακραίους και χωρίς όρια ασκητές της ήταν η Συρία. Στη χώρα αυτή ο ασκητισμός και ερημιτισμός συνάντησε την πιο ένθερμη κοινωνική ανταπόκριση και εμφανίστηκε από τον 4ο αιώνα και πολλές φορές με πολύ ακραίες και ιδιαίτερες μορφές ασκητισμού, όπως π.χ. ήταν οι στυλίτες, οι οποίοι αποφάσιζαν να περάσουν το υπόλοιπο κομμάτι της ζωής τους καθισμένοι πάνω σε ένα στύλο ή ένα δέντρο ή ένα βράχο. Ο πιο γνωστός από αυτούς τους ερημίτες ήταν ο Μέγας Συμεών ο Στυλίτης.
Στη Συρία το 430 μ.Χ. στην περιοχή της συριακής επαρχίας της Κυρρέστικας που βρίσκεται στη βόρεια Συρία κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και στην ευρύτερη επαρχία Ευφράτεσης Ephratensis εμφανίστηκε το μεγαλύτερο κίνημα αναχωρητών και ερημιτών της πρώτης χριστιανικής περιόδου. Η Κυρρέστικα (Cyrestica- το όνομά της ήταν μακεδονικό) για να πάρει κανείς μια εικόνα αυτής της περιοχής-επαρχίας της Συρίας ας τη φανταστεί με τη Θεσσαλική πεδιάδα και τον Πηνειό ποταμό στη θέση του Ορόντη (μεγάλος ποταμός της περιοχής).
Στην ανατολική άκρη, βόρεια αυτής της πεδιάδας (στο έδαφος της Τουρκίας σήμερα), στις υπώρειες μια σειράς λόφων που εκτείνονται βορειανατολικά και σχηματίζουν μια οροσειρά με απότομα και ψηλά όρη, βρίσκεται η πόλη Κύρρος (KORUS-KIRIS) Köyü, (στα τουρκικά ) και για να φανταστεί κανείς τη θέση της Κύρρου ο αναγνώστης, ας την τοποθετήσει στη γεωγραφική θέση που έχουν τα Τρίκαλα με τη Καλαμπάκα και τα Μετέωρα, τις σπηλιές και τα βράχια και όλη την ανατολική ορεινή περιοχή, ανατολικά των Τρικάλων με ξηρούς βράχους, αμμώδεις λόφους και έρημο.
Πριν 2.000 χρόνια η Κύρρος ήταν ένα σημαντικό κέντρο της ελληνιστικής περιόδου, αλλά σήμερα υπάρχουν μόνο ερείπια της και βρίσκεται ακριβώς 14 χλμ. δυτικά της πόλις Kilis (Τουρκία). Η Kilis είναι μια επαρχία της Τουρκίας με 120 χλμ. σύνορα με τη Συρία. Η Κύρρος πήρε το όνομα της από μια πόλη της Μακεδονίας την περίοδο που σ΄αυτή τη χώρα βασίλευε επί 400 χρόνια η ελληνική δυναστεία των Σελευκιδών. Σ΄ αυτή τη πόλη και επισκοπική έδρα της ευρύτερης περιοχής γεννήθηκε και ασκήτεψε ο Άγιος Ασκληπιός.
Μια πόλη που δεν μπορεί κανείς να μην τη συνδυάσει με κάποια σχέση με την Ασκληπιακή παράδοση της Αρχαίας Τρίκκης. Στα Τρίκαλα Κορινθίας σε πολύ μικρή απόσταση από το Μύσαιο υπήρχε το ιερό του Ασκληπιού που ονομάζεται Κύρος, στο οποίο προσέρχονταν οι ασθενείς και γιατρεύονταν από το θεό. Υπήρχαν πηγές με άφθονο νερό και κοντά στη μεγαλύτερη πηγή ήταν στημένο το άγαλμα του Ασκληπιού. Το Ασκληπιείο «Κύρος» ήταν από τα αρχαιότερα (5ος π.Χ. αιώνα) και από τα μεγαλύτερα ιερά του Ασκληπιού από τα εκατοντάδες των Ασκληπιείων της αρχαίας Ελλάδος.«Ο Ασκληπιός ο σωτήρας του κόσμου». Βασίλης Πάνος (Ιούνιος 2007) Εκδόσεις «Αγαπώ την Πόλιν».
… Στη Κύρρο της Συρίας επίσης μαρτύρησαν ο Άγιος Κοσμάς και ο Άγιος Διαμιανός οι πρώτοι μάρτυρες γιατροί (Ασκληπιάδες) και ο ναός των Αγίων Αναργύρων στα Τρίκαλα είναι δίπλα στο Επιφανέστατο Ασκληπιείο της αρχαίας Τρίκκης. Αυτές όλες οι συμπτώσεις μαρτυρούν κάποια ανεξερεύνητη ακόμη σχέση-σύνδεση της περιοχής της Κυρέστικας – Κύρρου με την Θεσσαλία-Τρίκκη.
Σ΄αυτούς τους ερημίτες της Κύρρου με τον μοναδικό χαρακτήρα και την ιδιαίτερη μορφή ασκητισμού ανήκει και ο Άγιος Ασκληπιός. Μαρτυρία της ύπαρξής του μας τη δίνει, ο Επίσκοπός Θεοδώρητος της Κύρρου, εγκωμιάζοντας τις δοκιμασίες του σε μια ιστορική περιγραφή της ασκητικής ζωής που συντέθηκε πιθανώς γύρω στα 444 μ.Χ. Εκεί μεταξύ του κόσμου, της λαϊκής ζωής, της εγκατάλειψης και της ακραίας άσκησης θα αναγεννηθεί ο Άγιος Ασκληπιός και θα αποκτήσει το διπλό στέμμα της αρετής, το έπαθλο της αγάπης του θεού, το μετάλλιο της μαρτυρίας του Χριστού, το φως της αιωνιότητας.
Τέλος το βιβλίο μας ταξιδεύει στην Έρημο, εκεί που δοκιμάστηκε κι ο Ιησούς Χριστός, εκεί που μαρτύρησε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, εκεί στην καυτερή και παγωμένη έρημο της Συρίας και μας οδηγεί σιγά-σιγά μέσα από κακοτράχαλα βουνά για να δούμε τη μαρτυρία – κατάθεση ψυχής του Αγίου Ασκληπιού. Να δούμε τις απόκρημνες σκήτες και τις βραχοσκεπές. Σε μια πορεία ανάμεσα σε εκατοντάδες Αναμμένα Κεριά, Ασκητές, Ερημίτες, Αθλητές του Χριστού. Θα συναντήσουμε μια ζωντανή μαρτυρία Πίστης και Αγάπης του Θεού. Θα συναντήσουμε τον Άγιο Ασκληπιό. ‘Εναν Άγιο της Ερήμου που ανεξάρτητα αν έχει ή δεν έχει κάποια μακρινή ρίζα από την Αρχαία Τρίκκη, τώρα πια είναι καιρός να αποκτήσει.
Μια ρίζα που τα σημερινά Τρίκαλα, η Ιερά Μητρόπολη Τρίκκης και Σταγών με τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Αλέξιο αποφάσισε να φυτέψει και να ανεγείρει ένα ναό πίστης, μαρτυρίας και μνήμης προς τιμή του. Για το ίδιο σκοπό, η Εταιρία Πολιτιστικής Παρέμβασης «Αγαπώ την Πόλιν» θα διαθέσει τα κέρδη του παρόντος βιβλίου προς ενίσχυση του ναϊδίου του Αγίου Ασκληπιού.

Κεντρική Διάθεση : Τηλ. 2431033259 – info@agapo.gr & στα βιβλιοπωλεία.


.

[admin]

«Η λατρεία των ηρώων πήρε χριστιανική ενδυμασία και επέζησε με την ίδια σχεδόν μορφή, εκτός από το ότι οι Μάρτυρες και οι Άγιοι αυτή τη φορά ξεπέρασαν τους ήρωες».
Martin Nilsson


Αυτό τον ορισμό δίνει για την εδραίωση του χριστιανισμού ένας από τους πιο σημαντικούς μελετητές της αρχαίας ελληνικής θρησκείας.
Οι Άγιοι κατά την εκκλησιαστική παράδοση αποτελούν πράγματι τους ήρωες της Χριστιανικής πίστης. Ήρωες-αθλητές που διακρίθηκαν για την Μαρτυρία της Αλήθειας του Ιησού Χριστού στα διάφορα πεδία του κοινωνικού βίου καθ’ όλη τη διάρκεια της χριστιανικής πορείας και ιστορίας.
Ιδιαίτερα οι Ερημίτες και οι Αναχωρητές που ασκήτεψαν σε συνθήκες ιδιαίτερα σκληρές αποτελούσαν ένα είδος Αυτοεξορίστων μαρτύρων-αθλητών της Χριστιανικής Πίστης.
Αυτοεξόριστοι από ένα πολιτικό-οικονομικό και κοσμικό καθεστώς, ενίοτε σκληρό, δογματικό και δικτατορικό το οποίο αρνούνταν να το υπηρετήσουν.
Με αυτό τον ορισμό οι Ερημίτες ήταν εξαιρετικά ευαίσθητοι και ενεργοί πολίτες και δεν ήταν άτομα που εγκατέλειπαν τον κόσμο από αδιαφορία ή για ιδιωτικό όφελος. Αλλά απεναντίας πολλές φορές εγκατέλειπαν ή διέκοπταν την αυτοεξορία τους και συγκρούονταν με την πολιτική, αλλά και θρησκευτική εξουσία με αποτέλεσμα να βρίσκουν μαρτυρικό θάνατο.
Με αυτή την έννοια σκιαγραφήσαμε ένα μέρος από τη ζωή και το έργο του Αγίου Ασκληπιού από τη μαρτυρία που μας άφησε ο επίσκοπός του, Θεοδώρητος. Οποιοδήποτε άλλο στοιχείο για τη ζωή και το έργο του, το συλλέξαμε από άλλους ασκητές και ερημίτες - αθλητές της Ερήμου που ασκήτεψαν αυτοεξόριστοι κοντά του στις ερήμους της Συρίας και είχαν κοινή ασκητική ζωή.
Ερευνήσαμε τις συνθήκες, το κοινωνικό-ιστορικό πλαίσιο και το πολιτικό-θρησκευτικό περιβάλλον, για να γνωρίσουμε καλύτερα το πρόσωπο, τη ζωή και τον αγώνα αυτών των Στρατιωτών της Αλήθειας και των Πρωταθλητών της χριστιανικής πίστης, πιστεύοντας πάντα ότι η ασκητική ζωή τους και η χριστιανική μαρτυρία τους ήταν πιο μεγάλη, πιο συγκινητική, πιο ιδιαίτερη και πολύ πιο ενδιαφέρουσα.
30-40 χρόνια ασκητικής ζωής και αυτοεξορίας του Αγίου Ασκληπιού είναι πάρα πολλά για να χωρέσουν σε μια συγγραφική εργασία όπως είναι αυτή που επιχειρήσαμε για τον Άγιο Ασκληπιό. Σίγουρα έζησε και πέρασε πάρα πολλές δυσκολίες για να αποκτήσει στο τέλος τον στέφανο του Οσίου και Αγίου της Ορθόδοξης Εκκλησίας.
Τέλος να ευχαριστήσω τους Καθηγητές του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής & Αθλητισμού- ΤΕΦΑΑ Τρικάλων - του Θεσσαλικού Πανεπιστημίου, κ.κ. Αλεξάνδρα Μπεκιάρη-Λέκτορα, Κίμων Σακελαρίου-Καθηγητή, Γιάννη Θεοδωράκη-Καθηγητή, καθώς και επί πολλά έτη τον πρώην δήμαρχο Τρικάλων κ. Κώστα Παπαστεργίου που χάρη αυτών έγινα κοινωνός της ύπαρξης του Αγίου Ασκληπιού και αυτό στάθηκε αφορμή, κίνητρο και έμπνευση για να γίνει αυτό το βιβλίο.

Η μνήμη του Αγίου Ασκληπιού γιορτάζεται στις 27 Φεβρουαρίου.
Βασίλης Πάνος

[admin]

Θα μεταφερθούμε σε μια χώρα που θεωρείται το σταυροδρόμι 3 ηπείρων, της Ασίας, της Αφρικής και της Ευρώπης. Μια χώρα, η οποία από τους πανάρχαιους χρόνους ήταν τόπος σύγκρουσης, συγχώνευσης κι αλληλεπίδρασης πολλών και διαφορετικών πολιτισμών. Δεν υπάρχει άλλος τόπος στην Aνατολή, ο οποίος να έχει τόσα πολλά και διαφορετικά μνημεία. Μια χώρα η οποία υπήρξε μια δεύτερη οικουμενική Ελλάδα, μια χώρα με μεγάλη Ελληνιστική επιρροή, ελληνικό εποικισμό, ελληνορωμαϊκό χρώμα και πολλά άλλα Φράγκικα και Αραβικά μνημεία. Μια χώρα με μεγάλη ιστορία και πανάρχαιο προϊστορικό πολιτισμό, γνωστή από τις πινακίδες της σφηνοειδούς γραφής και τις πόλεις της, όπως την Ουγκαρίτ, με τα αρχαιολογικά ευρήματά της που μας παραπέμπουν σε μια μυστηριώδη κι άγνωστη ακόμη χώρα και πόλη.
Μια χώρα με πανάρχαια γραφή, όπου το μεγαλύτερο μέρος των γνώσεων που έχουμε σήμερα για αυτόν τον πολιτισμό, προέρχονται κυρίως από τη διάσωση αυτών των πινακίδων. Μερικές από αυτές τις πλάκες οι οποίες έχουν διασωθεί αναφέρονται και σε ιατρικά ζητήματα. Είναι γνωστές ως «Πραγματεία περί Ιατρικής Διάγνωσης και Πρόβλεψης», αποτελούνται από 40 πλάκες και έχουν αναλυθεί από τον Γάλλο μελετητή P. Labat. Παρ’ ότι τα κείμενα αυτά χρονολογούνται περίπου από το 1600 π.Χ., θεωρείται ότι αποτελούν μία συλλογή πολύ παλιότερων ιατρικών γνώσεων.
Οι έρευνες στα παραπάνω κείμενα δείχνουν περιγραφές των ασθενειών με αναφορές πάνω στις σπαστικές διαταραχές, τα γυναικολογικά, την παιδιατρική αλλά και την αντιμετώπιση των τραυμάτων, των πυρετών και άλλων νευρολογικών παθήσεων. Αυτή η αρχαία ιατρική παράδοση μπορεί να συνδεθεί και να συσχετισθεί με την παρουσία της ελληνικής ιατρικής Ασκληπιακής παράδοσης που υπήρξε για πολλά χρόνια σ΄αυτή τη μακρινή χώρα. Δηλαδή, με τη φαρμακευτική και ιατρική παράδοση της Θεσσαλίας, με τους Ασκληπιάδες ιατρούς, την αρχαία Τρίκκη (Τρίκαλα Θεσσαλίας) και τη λατρεία του σωτήρα θεού Ασκληπιού, ο οποίος λατρεύτηκε για πολλά χρόνια στη Συρία.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν αποκαλυφθεί, οι Ασσύριοι ονομάτιζαν τις ασθένειές τους με τα ονόματα των θεών, τις συσχέτιζαν με πνεύματα και θεωρούσαν πως κάποιο πνεύμα ήταν πάντα υπεύθυνο για κάθε μέρος του ανθρώπινου σώματος. Σ΄αυτά τα κείμενα αναφέρονται δύο κύριοι τύποι επαγγελματικών ιατρών. Οι πρώτοι ήταν οι Αshipu*(7), γνωστοί και ως “Μάγοι” της Ανατολής, οι οποίοι αναγνώριζαν ποιο πνεύμα προκάλεσε τη συγκεκριμένη ασθένεια, (κάτι αντίστοιχο με τους Ασκληπιάδες ιερομνήμονες) και προσπαθούσαν να καταλάβουν αν η αρρώστια οφείλονταν σε βιολογικό σφάλμα ή σε κάποια αμαρτία του ασθενή.
Οι Αshipu θεράπευαν τους ασθενείς αποβάλλοντας την αιτία του κακού (το κακοποιό πνεύμα). Μπορούσαν επίσης να ζητήσουν και τη συνεργασία μίας άλλης κατηγορίας θεραπευτών, οι οποίοι ήταν γνωστοί ως Αsu. Αυτοί ήταν ειδικευμένοι στις θεραπείες με βότανα και χρησιμοποιούσαν εμπειρικά φάρμακα. Για παράδειγμα, για την αντιμετώπιση των πληγών ακολουθούσαν μια διαδικασία καθαρισμού, τοποθέτησης επιδέσμων, εμπλάστρων και ασβεστοκονιαμάτων, καθώς επίσης κι ορισμένες άλλες τεχνικές αν κρίνονταν απαραίτητο, όπως αναφέρονται σ΄ ένα παλιό ιατρικό έγγραφο του 2100 π.Χ.. Αυτή ήταν μια θεραπευτική διαδικασία όμοια σε πολλά σημεία με την Ασκληπιακή παράδοση. Αυτό εξηγεί γιατί η Αρχαία θεραπευτική παράδοση και η λατρεία του Ασκληπιού είχε στη Συρία τόσο μεγάλη αποδοχή. Το δε όνομα Ασκληπιός ήταν τόσο σεβαστό στους Συρίους, ώστε έδιναν συχνά το όνομά του στα παιδιά τους, για να τιμήσουν τον θεραπευτή σωτήρα θεό, όπως έγινε και στην περίπτωση του Αγίου Ασκληπιού.
Πολλές άλλες ιατρικές γνώσεις και πληροφορίες αντλούμε κι από τον κώδικα του Χαμουραμπί (Hammurabi), ο οποίος έχει σωθεί όχι σε πλάκες, αλλά σε γυαλισμένο διορίτη και χρονολογείται περίπου από το 1700 π.Χ.. Οι αναφορές στο κείμενο αυτό, αφορούν κυρίως νομικές αποφάσεις, οι οποίες λήφθηκαν από τον Hammurabi και αναφέρονται στις ευθύνες των γιατρών για τις χειρουργικές τους επεμβάσεις, ορισμένες εκ των οποίων κατέληγαν σε αποτυχίες από διάφορα ιατρικά σφάλματα. Είναι εντυπωσιακή η πληροφορία η οποία αναφέρεται στην αποζημίωση σε περίπτωση ιατρικού λάθους. Η ευθύνη του γιατρού καθορίζονταν από την πορεία και την ανάρρωση του ασθενή, η οποία συνήθως σχετίζονταν με την κοινωνική του θέση. Έτσι, εάν έσωνες τη ζωή ενός προσώπου υψηλής θέσης, αμειβόσουν με δέκα ασημένια νομίσματα, ενώ ενός σκλάβου με δύο. Στην αντίθετη περίπτωση, ο θάνατος ενός σημαντικού προσώπου από χειρουργικό λάθος μπορούσε να κοστίσει στο γιατρό το χάσιμο του χεριού του, ενώ στην περίπτωση ενός σκλάβου έπρεπε απλώς να πληρώσει για την αντικατάστασή του.

[admin]

.



Αυτή η διαδικασία θεραπείας των αρχαίων Ασσυρίων ήταν εντελώς αντίθετη με τη διαδικασία των Ασκληπιείων στην Ελλάδα. Στα Ασκληπιεία, τελούνταν οι ιατρικές υπηρεσίες χωρίς ταξικές διακρίσεις και υπό τη σκέπη της δωρεάς του σωτήρα θεού Ασκληπιού καθώς και τη συνδρομή των δεκάδων ιερών-ιατρών, οι οποίοι λειτουργούσαν εντός των Ασκληπιείων και από τις δωρεές των ασθενών. Στη Συρία, μόνο η περίπτωση μιας άλλης εναλλακτικής υγειονομικής περίθαλψης έμοιαζε με τα Ασκληπιεία. Αυτή σχετίζονταν με το θεό Gula. Μιας θεότητας με κυνοειδή μορφή, (σε πολλές αναθηματικές πλάκες και αναπαραστάσεις του Ασκληπιού στα Ασκληπιεία και άλλα ελληνικά ιερά, υπήρχε ως ιερό σύμβολο και η κύνα - σκύλος). Ο ή η Gula ήταν από τις σημαντικότερες θεότητες της θεραπευτικής λατρείας των αρχαίων Ασσυρίων.
Από τις ανασκαφές που έλαβαν χώρα στους ναούς προέκυψε πως οι ασθενείς δε νοσηλεύονταν σ’ αυτούς όπως γινόταν στα Ασκληπιεία, αλλά λειτουργούσαν μόνο ως τόποι διάγνωσης των ασθενειών και ως ιατρικές βιβλιοθήκες στις οποίες φύλαγαν τα ιατρικά και θεραπευτικά μυστικά τους. Η θεραπευτική αγωγή παρέχονταν στο σπίτι του ασθενή με τη βοήθεια της οικογένειάς του ή ο ασθενής διέμενε σε κάποια καλύβα κοντά σε κάποιο ποτάμι. Οι Ασσύριοι πίστευαν ότι οι ποταμοί είχαν τη δύναμη να αποβάλουν από τον ασθενή την αρνητική επίδραση και την αιτία της ασθένειας. Την ίδια θεραπευτική σημασία και δύναμη είχε και ο Ληθαίος ποταμός δίπλα στο επιφανέστατο Ασκληπιείο της Ελλάδος και ήταν κοινή πίστη των αρχαίων κατοίκων της Τρίκκης, της πατρίδας του Ασκληπιού, ότι τα νερά του ποταμού Ληθαίου έδιναν τη λήθη (απάλειψη των πόνων) στον πάσχοντα από οποιαδήποτε ασθένεια.
Αυτή η χώρα της Ανατολής έχει το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό να αλλάζει ανά τους αιώνες κάθε φορά το πολιτιστικό της περιεχόμενο, αλλά και πολλές φορές και τα γεωγραφικά όριά της. Η ιστορία της αρχίζει από την παλιά Ασσυρία, η οποία πήρε το όνομά της από το θεό Ασσούρ ενώ η πόλη Ασσούρ αποτελούσε την πρωτεύουσα αυτού του αρχαίου βασιλείου. Η πόλη Ασσούρ ήταν γνωστή από δύο σημαντικά λατρευτικά κέντρα. Το Ναό του Ασσούρ, ενός τοπικού θεού, ο οποίος ήταν ο θεός του πολέμου και προσωποποίηση της βλάστησης και της γονιμότητας και το Ναό της Ιστάρ, μιας σημιτικής θεάς, η οποία συμβόλιζε επίσης τον πόλεμο και την ευφορία. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της πόλης ξεκινούν γύρω στο 2400 π.Χ. και μας αποκαλύπτουν τη συγγένεια των Ασσυρίων με τον πολιτισμό των Σουμμερίων και των άλλων λαών της κάτω Μεσοποταμίας. Μας είναι άγνωστη η προέλευση αυτών των κατοίκων οι οποίοι δημιούργησαν αυτό το βασίλειο και παρόλο που δεν ήταν Σημίτες δέχτηκαν από νωρίς την επίδραση των γειτονικών Σουμέριων, των Σημιτών, των Βαβυλωνίων και άλλων φυλών της Μεσοποταμίας. Μια πρόσφατη εικασία υποστηρίζει ότι πρόκειται για το ίδιο έθνος, το οποίο αποτελούνταν από δύο φυλές, τους Ασσύριους και τους Βαβυλώνιους και η κάθε μια πήρε το όνομά της από τις αντίστοιχες πόλεις.
Αυτό το ασσυριακό Βασίλειο-κράτος αναπτύχθηκε γύρω από 4 πόλεις, οι οποίες χτίστηκαν κοντά στον Τίγρη ποταμό και στους παραποτάμους του. Η Ασσούρ, τα Άρβηλα, το Καλάχ και η Νινευή, η οποία θεωρείται και η αρχαιότερη (7.000 π.Χ.). Το 2.325 π.Χ., μία σημιτική δυναστεία ιδρύει την αυτοκρατορία του Ακκάδ. Οι Ασσύριοι αναγνωρίζουν την κυριαρχία και υιοθετούν και μιλούν τη γλώσσα τους. Μετά καταλύεται το Ακκαδικό κράτος γύρω στο 2200 π.Χ., η Ασσυρία γίνεται και πάλι ένα μικρό ανεξάρτητο βασίλειο-κράτος και ενσωματώνεται σε μια νέα αυτοκρατορία, η οποία ιδρύθηκε από την 3η δυναστεία της Ουρ (2133-2025 π.Χ.). Αυτή η Ασσυριακή αυτοκρατορία πέρασε από πολλές εναλλασσόμενες περιόδους επεκτάσεως και στασιμότητας και γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της από τον 9ο ως τον 7ο αι.π.Χ., με αποκορύφωμα τα μέσα της βασιλείας του Ασουρμπανιπάλ, (γνωστού ως Σαρδανάπαλου 669-627). Η νέα ασσυριακή αυτοκρατορία καταλύθηκε οριστικά το 612 π.Χ. και οι ασσυριακές πόλεις κατελήφθησαν η μια πίσω από την άλλη. Η Ασσούρ το 614 π.Χ και η Νινευή το 612 π.Χ.. Από τότε γκρεμίστηκαν όλα τα βασιλικά ανάκτορα κι άλλα δημόσια κτίρια και δυστυχώς με το πέρασμα των χρόνων δεν έμεινε τίποτα όρθιο από όλα αυτά τα μεγαλοπρεπή μνημεία.
Συνεχίζεται

[admin]

.




Από το 612 π.Χ. οι νέοι κυρίαρχοι της Ασσυρίας ήταν οι Μήδοι, μετά οι Πέρσες, ακολουθούν οι Έλληνες του Αλεξάνδρου και τέλος το 64 π.Χ. την καταλαμβάνουν οι Ρωμαίοι. Η Συρία, μετά το θάνατο του Αλεξάνδρου(323), αποτελεί μέρος του πρώτου Βασιλείου - κράτους των Ελλήνων διαδόχων του, το οποίο δημιουργείται από τη δυναστεία των Σελευκιδών. Από τότε αρχίζει μια μεγάλη ελληνική επιρροή και εποίκιση και η Συρία αποκτά ελληνική κουλτούρα και χρώμα. Η ελληνιστική περίοδος της Δυναστείας των Σελευκιδών αρχίζει με τον Αντίοχο τον Α’ τον Σωτήρα ( 324 - 261 π.Χ. ) και η βασιλεία του θα διαρκέσει από το 281 έως το 261 π.Χ.. Πατέρας του Αντίοχου ήταν ο Σέλευκος Α’ ο Νικάτωρ, πρώην αξιωματικός και επίγονος του Αλεξάνδρου και η μητέρα του η Απάμα από τη Σύγδιανη, κόρη μιας από τις πριγκίπισσες της Ανατολής τις οποίες ο Αλέξανδρος χάρισε στους στρατηγούς του για συζύγους. Το 293 π.Χ. έλαβε από τον πατέρα του τον τίτλο του συμβασιλέως και έγινε σατράπης των Άνω Σατραπειών, με έδρα την πόλη Σελεύκεια, δίπλα στον ποταμό Τίγρη.
Τα μετέπειτα χρόνια θα σημαδευτούν από μια περίλαμπρη πορεία και παρουσία του ελληνικού πνεύματος και τρόπου ζωής σε όλες τις χώρες της Ανατολής και της Αφρικής και όχι μόνο. Η δημιουργία πολλών ελληνικών πόλεων με πρωτεύοντα ρόλο και παρουσία τη Μεγάλη Αντιόχεια, την Αλεξάνδρεια και δεκάδες άλλες ελληνικές πόλεις θα συμβάλουν με την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό σ’ όλες τις κατοπινές εξελίξεις του τότε γνωστού κόσμου. Συγχρόνως θα προκύψουν και πολεμικές διαμάχες μεταξύ των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου, οι οποίοι πρωταγωνιστούν για 350 ολόκληρα χρόνια στην ευρύτερη περιοχή των χωρών και λαών της Συρίας, της Μ. Ασίας, της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου. Η Δυναστεία των Σελευκιδών θα τελειώσει ουσιαστικά με τον Αντίοχο Δ’ (215 – 164 π.Χ.), την περίοδο 175 – 164 π.Χ., ο οποίος έφερε το προσωνύμιο ο “Επιφανής”, που σημαίνει αυτός που φαίνεται, αυτός που είναι πασιφανής.
Από τον Αντίοχο Δ΄ τον Επιφανή αρχίζει μια άλλη περίοδος 100 περίπου χρόνων της δυναστείας των Σελευκιδών με την παρουσία και την απειλή των Ρωμαίων, η οποία θα είναι και η τελευταία. Το πραγματικό όνομα του Αντίοχου Δ’ ήταν Μιθριδάτης, μετονομάστηκε σε Αντίοχος μετά την άνοδό του στο θρόνο ή κατά άλλη εικασία μετά το θάνατο του μεγαλύτερου αδερφού του Αντιόχου Γ΄. Λίγο μετά την ενθρόνισή του, ο Αντίοχος τοποθέτησε στην άδεια θέση του Ανώτατου Ιερέα της Ιερουσαλήμ– την οποία είχε προσαρτήσει στην αυτοκρατορία ο πατέρας του πριν από15 χρόνια – έναν εξελληνισμένο Ιουδαίο ιερέα με το ελληνικό όνομα Ιάσων. Τον αντικατέστησε το 172 π.Χ. με τον αδερφό του Μενέλαο, αφού πρώτα εκείνος του υποσχέθηκε ότι θα του δίνει μεγαλύτερο φόρο. Για να κερδίσουν την υποστήριξη του Αντίοχου και να φανούν «βασιλικότεροι του βασιλέως» οι αντιμαχόμενοι ιερείς εξελλήνισαν εντελώς την Ιερουσαλήμ, προωθώντας τον ελληνικό τρόπο ζωής και τη λατρεία των ελληνικών θεών, χτίζοντας μάλιστα κι ένα γυμνάσιο για ολυμπιακά αθλήματα.
Την πολιτική αυτή του εξελληνισμού ο Αντίοχος την ακολούθησε καθ’ όλη την πορεία του και υπήρξε o μέγας αναστηλωτής πολλών ιερών χώρων αφιερωμένων στους ελληνικούς θεούς κατά μήκος όλων των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένου και του Ναού του Διός στην Αθήνα. Συγχρόνως, προώθησε ενεργά και συστηματικά και τη δική του λατρεία, ως «εν ζωή ηγεμόνα», όπως την καθιέρωσε προηγούμενα ο πατέρας του, προβάλλοντας τον εαυτό του σαν «ενσάρκωση του ανώτατου θεού» Δία. Με τον τρόπο αυτό εικάζεται ότι νόθευσε τον ελληνικό πολιτισμό και από πολιτικό εργαλείο δημοκρατικής επιρροής τον μετέτρεψε σ’ ένα εργαλείο διεκδικήσεων για απόλυτη εξουσία. Παράλληλα, ανέλαβε προσωπικά και την ευθύνη όλων των θρησκευτικών εκδηλώσεων σε όλη την επικράτεια του βασιλείου του.
Κατά τη διάρκεια μιας απουσίας του στην Αίγυπτο, η διαμάχη των δύο ιερέων, του Ιάσωνα και του Μενελάου, πήρε μεγάλες διαστάσεις στην Ιερουσαλήμ (169 π.Χ.) και οι υποστηρικτές του πρώτου μπήκαν στην πόλη και θανάτωσαν όλους τους αντιπάλους τους. Όταν ο Αντίοχος επέστρεψε μετά τα γεγονότα (167 π.Χ ), λεηλάτησε την πόλη και την ξαναέχτισε ως οχυρό των Σελευκιδών. Τότε, πολλοί κάτοικοι θανατώθηκαν και έγιναν πολλές αποτρόπαιες πράξεις μέσα στο Μεγάλο Ναό, οι οποίες πρόσβαλαν τους Ιουδαίους και τη θρησκεία τους. Ο Αντίοχος απαγόρεψε εντελώς την ιουδαϊκή λατρεία και εγκαθίδρυσε μάλιστα τη δική του λατρεία μέσα στο Μεγάλο Ναό της Ιερουσαλήμ με τη μορφή του Δία. Συνέπεια όλων αυτών των πράξεων ήταν να ξεσπάσει επανάσταση στην Ιερουσαλήμ, με αρχηγούς των επαναστατών τους Μακκαβαίους, οι οποίοι κατάφεραν να επανακτήσουν την πόλη και να δημιουργήσουν ένα νέο ανεξάρτητο ιουδαϊκό κράτος.
Σ΄ αυτό το διάστημα, ο Αντίοχος Δ΄ ασθένησε ξαφνικά στην Περσία κι άφησε την τελευταία του πνοή το έτος164 π.Χ. Η βασιλεία του Αντιόχου Δ΄ υπήρξε η τελευταία περίοδος ακμής της ελληνικής βασιλείας των Σελευκιδών στην ευρύτερη περιοχή της Ιουδαίας και Συρο-Μεσοποταμίας και κατά κάποιο τρόπο ο θάνατός του υπήρξε και η αρχή του τέλους της, καθώς μετά το θάνατό του άφησε ως διάδοχο το γιο του, τον Αντίοχο Ε’ τον Ευπάτορα, ο οποίος ήταν ακόμη σε νηπιακή ηλικία. Ακολούθησε η βασιλεία του Αντίοχου Ε’ (173 – 162 π.Χ.) την περίοδο 164 – 162 π.Χ. που έφερε το προσωνύμιο ο “Ευπάτωρ”, που σημαίνει αυτός που κατάγεται από ευγενή πατέρα. Μετά ακολούθησαν : Οι Δημήτριος Α’ ο Σωτήρ, ο Αλέξανδρος Α’ ο Βάλας, ο Δημήτριος Β’ ο Νικάτωρ, ο Αντίοχος ΣΤ’, ο Διόνυσος ο Διόδοτος Τρύφων, ο Αντίοχος Ζ’ ο Σιδήτης, ο Αλέξανδρος Β’ Ζαβινάς, ο Αντίοχος Η’ Γρυπός, ο Αντίοχος Θ’ Κυζικηνός και τέλος ο Σέλευκος ΣΤ’.
Συνεχίζεται

[admin]

.



H Αντιόχεια*(4) υπήρξε η μεγαλύτερη ελληνική πόλη της Ανατολής, για να καταλάβουμε τις μετέπειτα εξελίξεις και τις αιτίες δημιουργίας αυτού του μεγάλου “αναρχικού” χριστιανικού μοναστικού κινήματος μέσα στο οποίο έζησε κι ο Άγιος Ασκληπιός, θα δώσουμε μια μικρή εικόνα αυτή της πόλης. Η Αντιόχεια υπήρξε μια πόλη η οποία συγκαταλέγονταν ανάμεσα στις τρεις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου και είχε αποκτήσει τέτοια κοινωνική, πολιτική, αλλά και κοσμική ζωή, όπως έχουν σήμερα πολλές σύγχρονες μεγαλουπόλεις. Υπήρξε η πόλη και γενέτειρα του «Εθνικού» Λιβάνιου αλλά και του Χριστιανού Αγίου Ιωάννη του Χρυσόστομου και άλλων πολλών επιφανών ανδρών.
Ο Αντίοχος ο Επιφανής μας περιγράφει τι είδε όταν επισκέφτηκε την πόλη: «χρυσοφάλαροι και αργυροφάλαροι, έξιππα και τέθριππα, άμαξαι έχουσι 800 χρυσούς στέφανους, 800 οδόντες ελεφάντων, εφέρετο δε πλήθος αγαλμάτων πάντων των παρ’ ανθρώποις νομιζουμένων θεών ή δαιμονίων, προσέτι και ηρώων, εφαπτίδες πορφυραί, διάχρυσοι και ζωωταί χρυσωμάτων και αργυρομάτων, πλήθος γυναίκες φέρουσι χρυσές καλπίδας και ραίνουσι τα πλήθη δια μυρίων, φορεία χρυσόποδα και αργυρόποδα».
Η Αντιόχεια ήταν κτισμένη στην άνω Συρία, στη χώρα που έφερε το όνομα Σελευκίδα, πάνω στην αρχαία οδό που άρχιζε από την Αλεξανδρέττα με κατεύθυνση τη Δαμασκό. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από την ακτή (120 στάδια) και στις βόρειες πλαγιές του Σιλπίου όρους, ακριβώς στο σημείο που ο ποταμός Ορόντης στρέφεται δυτικά και χύνεται στη Μεσόγειο θάλασσα, κοντά στην αρχαία Βέροια (σήμερα Αλέπο), την Απάμεια, και την Ηλιούπολη. Ακριβώς σ’ αυτό το σημείο κατά τον Λιβάνιο, διερχόμενος ο Μέγας Αλέξανδρος είχε αναγείρει βωμό προς τιμήν του “Βοττιαίου Διός” και εκεί ίδρυσε μια μικρή πόλη (ακρόπολη), την Ημαθία, ενώ όλη τη γύρω περιοχή την ονόμασε Ολυμπιάδα, τιμώντας το όνομα της μητέρας του.
Αυτή είναι η αρχή της ιδρύσεως της Αντιόχειας. Κατά παρόμοιο τρόπο και ο στρατηγός Αντίγονος είχε ιδρύσει κοντά στον εν λόγω βωμό πόλη με το όνομα Αντιγόνεια, ενώ υπήρχαν και από πριν στη γύρω περιοχή ελληνικές αποικίες, όπως η Ιάπολη και η γνωστή Pagus Bottia. Αυτά είχαν γίνει μέχρι το 300 π.Χ. ώσπου ο Σέλευκος Α΄ο Νικάτωρ ιδρύει στο σημείο του Βωμού την Αντιόχεια τη Μεγάλη (ή την επί Δάφνη, ή την προς Δάφνη, ή την επί Ορόντου), γεγονός που έλαβε χώρα αμέσως μετά τη νίκη του στην εν Ιψώ μάχη, προκειμένου να τιμήσει τον πατέρα του, Αντίοχο.
Κατά τη συριακή παράδοση, το σημείο ίδρυσης προήλθε από έναν χρησμό πού έλαβε ο Σέλευκος προκειμένου να απαλλαγεί από κάποια αϋπνία που τον βασάνιζε – ερμηνεία της επίμονης σκέψης -. Κατά την ελληνική παράδοση, η Αντιόχεια προήλθε από την επιθυμία του Σέλευκου Α΄ να ιδρύσει μια μεγάλη πρωτεύουσα στη χώρα του. Γι’ αυτό το σκοπό πρόσφερε θυσία προς τον Δία στην Αντιγόνεια και τότε ένας αετός άρπαξε μέρος του θηράματος και το απέθεσε στο βωμό του Διός του Βοττίου κοντά στο Σίλπιο όρος. Αυτό θεωρήθηκε αίσιο σημάδι πείθοντας τον Σέλευκο για το σημείο ίδρυσης της νέας πόλης στη νότια όχθη του Ορόντη, μέσα σε μια θαυμάσια κοιλάδα που ήταν περιώνυμη στον αρχαίο κόσμο.
Στις 22 του μηνός Αρτεμισίου (ήτοι Μαΐου) του 300 π.Χ. και κατά την πρώτη ώρα, (ήτοι περί την ανατολή) ο Σέλευκος Α΄σε επίσημη τελετή θέτει τα θεμέλια της νέας πρωτεύουσας της Αντιόχειας, χαράσσοντας τα θεμέλια του τείχους που ανήγειρε, έργο του αρχιτέκτονα Ξεναίου. Αμέσως μετά κτίσθηκε ιερό προς τιμήν του Βοττίου Διός, με πλήθος κιόνων και αναμνηστικών αγαλμάτων, ενώ προ της πόλεως έστησε μέγα λίθινο αετό σε ανάμνηση του επί θυσίας συμβάντος οιωνού. Από τότε ο αετός γίνεται και το μεγάλο σύμβολο των Ελλήνων και αργότερα των Ρωμαίων και των Βυζαντινών, εκτοπίζοντας σιγά - σιγά εκείνο του λέοντα. Ο Βυζαντινός χρονογράφος Μαλάλας διατείνεται και το εξής παράδοξο, ότι κατά τη θεμελίωση της πόλης ο Σέλευκος Α΄θυσίασε μια κόρη του με το όνομα Αιμάθη, δια του αρχιερέα Αμφίονα (δηλ. ανθρωποθυσία), αυτό όμως δεν είναι εξακριβωμένο από άλλη ιστορική πηγή και πιθανόν να είναι προϊόν του βυζαντινού μένους κατά των Εθνικών Ελλήνων, αφού ο ίδιος ισχυρίζεται ότι γι’ αυτήν στήθηκε “χαλκή στήλη” που προφανώς ήταν το περίφημο άγαλμα, «η Τύχη της Αντιόχειας», έργο του Ευτυχίδη, που βρίσκεται σήμερα στο Βατικανό.
Οι πρώτοι κάτοικοι της Αντιόχειας προέρχονταν από Έλληνες από την Αντιγόνεια, η οποία είχε καταστραφεί (οι αρχαίοι ιστορικοί όπως ο χρονογράφος Μαλάλας μιλούν για 5.000 Αθηναίους, Μακεδόνες, Κρήτες και Κύπριους). Μετά από λίγο χρόνο ήλθαν και άλλοι σύμμεικτοι κατά φυλή κάτοικοι από Συρία και άλλες περιοχές της ελληνικής Ανατολής. Λόγω του μεγάλου αριθμού των κατοίκων Αθηναϊκής καταγωγής, καθώς και λόγω της έντονης πνευματικής κίνησης, η πόλη αποκαλούνταν «Συριακέ Αθήναι». Το μουσείο της (βιβλιοθήκη) ήταν εφάμιλλο με εκείνο της Αλεξάνδρειας και το έκτισε ο Αντίοχος ο Φιλοπάτωρ στα τέλη του Β΄αιώνα π.Χ. μαζί με το ιερό των μουσών.
Αμέσως μετά την κτίση της και την ολοκλήρωση των τειχών άρχισαν να συρρέουν ακόμη περισσότεροι Έλληνες και άλλοι εγχώριοι Σύριοι καθώς και από άλλες φυλές των χωρών της Ανατολής και της Δύσης, έτσι ώστε πολύ γρήγορα έγινε «τετράπολις», ενώ ο πληθυσμός της άγγιξε τις 500.000 κατοίκους, ανάμεσά τους και αρκετοί Ιουδαίοι, οι οποίοι ήδη από τον Σέλευκο Α΄ είχαν αποκτήσει ίσα δικαιώματα με τους Έλληνες. Από τον 3ον αι. π.Χ. μέχρι και τον ΣΤ΄ αι. μ.Χ., η πόλη έχει την ίδια αίγλη με την Αλεξάνδρεια, τόσο στις τέχνες όσο και στα γράμματα. Κατά τη διάρκεια της Δυναστείας των Σελευκιδών θα αποτελέσει το σημαντικότερο σημείο αναφοράς του Ελληνικού πολιτισμού καθώς και κέντρο και σύμβολο στη διάδοση του ελληνικού πνεύματος και της ελληνικής γλώσσας. Επί 10 αιώνες (μία χιλιετία), υπήρξε μαζί με την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου η μεγαλύτερη Ελληνική μητρόπολη των τεχνών, των γραμμάτων αλλά και του θορυβώδη κοινωνικού βίου και των μεγάλων θρησκευτικών διενέξεων και διαιρέσεων.
Οι κάτοικοι της Αντιόχειας χωρίζονταν σε 18 φυλές - δήμους, με ιδιαίτερη διοίκηση ο καθένας. Οι δήμοι συνέρχονταν στις γνωστές εκκλησίες (συγκεντρώσεις) του Δήμου ή στα θέατρα και εκεί συζητούσαν ή έπαιρναν αποφάσεις για τις δημόσιες υποθέσεις. Εξ’ αυτού διαπιστώνεται ότι είχε μία άξιας λόγου κοινοτική ανεξαρτησία, όπως και οι άλλες ελληνικές πόλεις, η οποία διατηρήθηκε μέχρι την πτώση της και αποτελούσε το σημαντικότερο τεκμήριο δύναμης του Ελληνισμού σε ολόκληρη την Ανατολή.
Ονομαστή έμεινε η ομιλία της διερχόμενης από την Αντιόχεια Αυτοκράτειρας Αθηναΐδας στην Εκκλησία του δήμου των Αντιοχέων. Ήταν τόσος ο θαυμασμός που έτρεφαν οι Εθνικοί (λάτρεις των αρχαίων ελληνικών ιερών), ώστε την ονόμαζαν «Αντιόχεια η Μεγάλη», ενώ οι Χριστιανοί «Θεούπολη». Ο ίδιος ο Λιβάνιος (Εθνικός φιλόσοφος) διατυπώνει πλήθος εγκώμιων για αυτήν. Αυτός μας λέει ότι αρχή του κατοικισμού της ήταν ο Ζεύς ο Βοττιαίος που τιμήθηκε από τον Αλέξανδρο και η Πρώτη ακρόπολη έλαβε το όνομα της πατρίδας του και ονομάσθηκε Ημαθία. Ο Μαρκελίνος τη λέει : «Πόλη γνωστή στην οικουμένη προς την οποία καμιά άλλη δε δύναται να συγκριθεί». Από άποψη μεγέθους λεγόταν ότι μόνο η Ρώμη την περνούσε σε μέγεθος.
Η νέα πόλη άρχισε να αναπτύσσεται με ταχύτατο ρυθμό με τη δημιουργία τεσσάρων μεγάλων συνοικιών αποκαλούμενη έτσι και Αντιόχεια η Τετράπολη (Στράβων C 750). Οι 4 αυτές συνοικίες ήταν τόσο μεγάλες ως πόλεις, που κάθε μία περιβαλλόταν από ίδιο τείχος και όλες μαζί, επί Αντιόχου Δ’ του Επιφανή, από μέγα περίβολο τείχος. Για τη διαδρομή της περιφέρειας της Αντιόχειας απαιτούνταν χρόνος πέντε ωρών, από το οποίο συνάγεται ότι ήταν μικρότερη μόνο από τη Ρώμη. Η δεύτερη πόλη-συνοικία κτίσθηκε σχετικά γρήγορα από τον ίδιο το Σέλευκο τον Α΄, η τρίτη, η λεγόμενη «νέα πόλη» από τον Σέλευκο τον Καλλίνικο, στο δεύτερο ήμισυ του Γ’ αι. π.Χ. έναντι της νησίδας που βρισκόταν εντός του Ορόντου ποταμού, κατά Λιβάνιο από τον Αντίοχο Γ΄τον Μέγα και η τέταρτη μετά από ενάμιση αιώνα από τον Αντίοχο Δ’ τον Επιφανή, στη θέση μεταξύ της πεδιάδας και της νότιας πλαγιάς του Σιλπίου όρους.
Στο κέντρο της συνοικίας επί της νήσου, υπήρχε τετράγωνη στεγασμένη στοά με τέσσερις πύλες. Από αυτό το τετράπυλο ξεκίναγαν τέσσερις μεγάλες οδοί με στοές (“έμβολους” όπως τις ονόμαζαν οι βυζαντινοί), που οδηγούσαν σε τέσσερις διαφορετικές κατευθύνσεις. Η μια απ’ αυτές, η προς Βορρά, οδηγούσε στα “παλάτια των Σελευκιδών” τα οποία κατείχαν σχεδόν το 1/4 της νήσου. Στην κεντρική πλατεία της Αντιόχειας υπήρχε μέγας κίονας, καλούμενος “ομφαλός της πόλης”, όπου μια στήλη είχε χαραγμένο τον οφθαλμό (πιθανώς του Βασιλέως – νόμου για τη τήρηση της ευνομίας), το οποίο αργότερα από φαραωνικό σύμβολο έγινε θρησκευτικό.
Διαμέσου του κέντρου της πόλης, από τη ΒΑ Πύλη προς τη ΝΔ, περνούσε μεγαλοπρεπής οδός κοσμημένη με τέσσερις σειρές κιόνων, “στοά τετράστιχος”, μήκους 3 χλμ. Εγκάρσια αυτής, υπήρχε άλλη οδός από την πλαγιά του όρους προς τη νησίδα του Ορόντου και χώριζε την πόλη σε τέσσερις μεγάλες συνοικίες. Και οι δύο αυτές οδοί κτίσθηκαν από το διάδοχο του Αυγούστου, τον καίσαρα Τιβέριο και ήταν “υπόφοροι” (στεγασμένοι) και “πανευπρεπείς” με κατά διαστήματα “τετράπυλα”, διακοσμημένα με έργα χάλκινα και αγάλματα.
Πολλά και ποικίλα μνημεία έκτισαν όλοι σχεδόν οι Σελευκίδες Βασιλείς, αλλά και πολλοί Ρωμαίοι ακόμη και Βυζαντινοί Αυτοκράτορες που είχαν έδρα αυτή την πόλη κατά τους πρώτους αιώνες (τον Δ’ και Ε’ αι.) και μετά την κτίση της Κωνσταντινούπολης. Ο Τιβέριος, εκτός των άλλων κτισμάτων έκτισε και μέγα Ναό προς τιμή του Διός του Καπιτωλίου, ένα δημόσιο λουτρό παρά την πηγή της Ολυμπιάδας, Ναό προς τιμή του Διονύσου, Θέατρο και μια μεγάλη δεξαμενή προς συλλογή των κατερχομένων υδάτων για να είναι ασφαλής από τις πλημμύρες.
Πολλά κτίσματα έγιναν και από άλλους Ρωμαίους Αυτοκράτορες καθώς και από Έλληνες Βασιλείς. Ο Αντίοχος Θ΄ ο Φιλοπάτωρ (τέλη του Β΄ αι.) έκτισε παρά το Σίλπιο όρος Ιερό των Μουσών και Βιβλιοθήκη. Το Ιερό αυτό που συνδεόταν με τη Βιβλιοθήκη ήταν προφανώς το Μουσείο της Αντιόχειας και ήταν εφάμιλλο του Αλεξανδρινού. Ο δε Αντίοχος ο Επιφανής, εκτός του περιβόλου τείχους, έχτισε και το Βουλευτήριο και άλλα σημαντικά Ιερά. Σημαντικά εγκώμια για την Αντιόχεια έγραψαν ο Λιβάνιος, ο Μαρκελίνος που την ονομάζει : “πόλη γνωστή στην οικουμένη”, όπως επίσης ο Μαλάλας, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος κ.ά.
Στη παγκόσμια φήμη της Αντιόχειας συντέλεσαν τα ωραία προάστιά της, μεταξύ δε αυτών ο Πλαταμών, (ή Πλάτανος - άσχετος με εκείνον προς τη Λαοδίκεια), προς την Κιλικία οδό. Κοντά στο προάστιο αυτό ο Αυτοκράτωρ Ιουστινιανός ανακαίνισε την παλαιά οδό μετατρέποντάς την σε μεγάλη και αμαξήλατη, κάνοντας εκβραχισμούς των βουνών «και άπαντα νενικηκώς τα αμήχανα» (Προκόπιος – Περί κτισμάτων). Ένα επίσης σημαντικό προάστιο ήταν η Ηράκλεια, μεταξύ Αντιόχειας και Δάφνης. Το περιφημότερο όμως προάστιο ήταν η Δάφνη (7 χλμ. δυτικά της Αντιόχειας με πλούσια νερά και πυκνόϊσκια δάση), της οποίας το όνομα είχε προστεθεί ως χαρακτηριστικό της κύριας πόλης, καθώς ονομάζονταν συχνά η Αντιόχεια επί Δάφνης και λατινικά απλά Epidafne. Το προάστιο αυτό το έκτισε ο ίδιος ο Σέλευκος ο Νικάτωρ από την αρχή συγχρόνως με την Αντιόχεια, θυμίζοντας στους Έλληνες αρχαίους τα θεσσαλικά Τέμπη. Η Δάφνη είχε αφιερωθεί στον Απόλλωνα τον Πύθιο, τον μυθολογούμενο πρόγονο των Σελευκιδών.
Περίφημοι ναοί του Απόλλωνα, της Άρτεμης, της Αφροδίτης και της ελληνο-αιγυπτιακής θεάς Ίσιδας στόλιζαν τον εξαίσιο αυτό χώρο και συνάμα ήταν και άσυλο των καταδιωκομένων (όπως ήταν και τα Ασκληπεία) σε ανάμνηση της μυθικής νύμφης Δάφνης που καταδιωκόμενη από τον Απόλλωνα μεταμορφώθηκε σε θάμνο. Εξαιτίας αυτού ο Τάκιτος (360) χαρακτήρισε την πόλη “εντευκτήριο αποβλήτων συναναστροφών”. Η ομορφιά του γοητευτικού περιβάλλοντος συνέβαλε στα έκλυτα ήθη, όπως τα χαρακτήρισαν αργότερα και τα οποία έμειναν παροιμιώδη στους λαούς της δύσης ως “Δαφνικά ήθη”. Κι όμως σ’ αυτό τον ίδιο χώρο υπήρχαν εξαιρετικά δημόσια οικοδομήματα, λουτρά, τα παλάτια των Σελευκιδών Βασιλέων, αλλά και των Ρωμαίων και Βυζαντινών Αυτοκρατόρων με ανδριάντες παραπλεύρως των αγαλμάτων των Θεών που αναδείκνυαν τον τόπο αυτό ως έναν από τους ωραιότερους του τότε κόσμου. Οι πλούσιοι Αντιοχείς αλλά και ο λαός έτρεχαν για να διασκεδάσουν στους ονομαστούς αγώνες και στις ποικίλες εορτές της Δάφνης οι οποίες λειτουργούσαν για πολλούς αιώνες ενώ ο απόηχος και η τέλεση αυτών των εορτών συνεχίστηκε και μετά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες.
Η ελληνιστική Συρία επίσης ανέδειξε και πλείστους έμπορους, που υπήρξαν ονομαστοί κατά τους πριν και μετά Χριστού χρόνους. Ονομαστά για παράδειγμα ήταν τα είδη υφαντουργίας, τα λεπτοϋφαντά, τα πορφυρά υφάσματα, τα είδη υαλουργίας και άλλα πολλά. Το διαμετακομιστικό εμπόριο σε αρώματα, μεταξουργία, πολύτιμους λίθους και μπαχαρικά υπήρξε τόσο έντονο που αργότερα προκάλεσε την αναζήτηση νέων θαλασσίων οδών και ανακαλύψεων.
Σ’ αυτό το εμπόριο συνέβαλε και η διάνοιξη ασφαλέστερων οδών τόσο από τους Σελευκίδες, όσο και από τους Ρωμαίους και αργότερα τους Βυζαντινούς, οι οποίοι διατήρησαν και συνέβαλαν στην άνθιση και των θαλάσσιων μεταφορών. Εξαιρετική υπήρξε ακόμη η ανάπτυξη της γεωργίας με πλήθος αρδευτικών έργων, δεξαμενών και τελειοποίησης μεθόδων καλλιέργειας πολλών ειδών, που αργότερα πήραν και οι Άραβες και διέδωσαν στο μεταγενέστερο κόσμο.
Την εποχή εκείνη η Αντιόχεια υπήρξε το βασικότερο κέντρο του εμπορίου και γραμμάτων. Και παρά τον ηδυπαθή βίο των κατοίκων της, είχε να επιδείξει πλήθος σπουδαίων ανδρών και λογίων, όπως μαρτυρεί ο Κικέρων : «eruditissimis hominibus liberalissimisque studiis affiuens.» Ανάμεσα σ’ αυτούς ήταν ο Μαρκελίνος ο Λιβάνιος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αλλά και άλλοι. Το χαριτωμένο πνεύμα που διακρίνει γενικά τη λογοτεχνία της Ελληνιστικής περιόδου οφείλεται στην πόλη αυτή. Ακόμη και η ακμή της χριστιανικής λογοτεχνίας οφείλει πολλά στην αγάπη των Αντιοχέων προς τα γράμματα αλλά και στην αγάπη που είχαν για τη Βιβλιοθήκη τους. Αλλά και οι άλλες τέχνες ήκμασαν στην Αντιόχεια κι αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι απέκτησαν το λαμπρότερο και ελληνικότερο κέντρο της παλαιοβυζαντινής τέχνης. Λόγω όμως των συνεχών σεισμών στην περιοχή αυτή δεν υπάρχουν σήμερα πολλά μνημεία. Ωστόσο, από την ιδιαίτερη, κομψή και πλούσια διακόσμηση, αλλά και τη δομική μεγαλοπρέπεια Κέντρων, όπως εκείνων της Παλμύρας και της Ηλιούπολης μπορούμε να αντιληφθούμε τη λαμπρότητα της Αντιόχειας, όπως την εξιστορούν ο Παυσανίας και ο Μαλάλας, αλλά και όπως τη βλέπουμε και μέσα από τα νομίσματα και το πλήθος των αγαλμάτων και των κειμηλίων που στόλιζαν αυτή την πόλη.
Η σύνθεση του Ελληνισμού με το Χριστιανισμό της Ανατολής οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας μορφής τέχνης, όπου η Αντιόχεια πρωτοστατεί σ’ αυτό το οποίο αργότερα ονομάστηκε βυζαντινή τεχνοτροπία. Η Ελληνο-συριακή αρχιτεκτονική και η μικροτεχνία κατέχουν για πολλά χρόνια μια δεσπόζουσα θέση σε όλες τις μορφές τέχνης. Κατά το Δ΄ και Ε΄ αι. η τέχνη αυτή συναρπάζει ακόμη και τους Αυτοκράτορες, από τον Κωνσταντίνο μέχρι τον Θεοδόσιο, οι οποίοι διαμένουν και εδρεύουν στην πόλη αυτή κτίζοντας πολυπληθή και μεγαλοπρεπή οικοδομήματα. Μεταξύ άλλων και την περίφημη οκτάγωνη Εκκλησία, τη “χρυσή εκκλησία” που έκτισε ο Κωνσταντίνος Α¨ το 333, μοναδική στον κόσμο για το μέγεθος και το κάλλος της (κατά τον Ευσέβιο) με ευρείς στοές, υψηλούς ορόφους και επένδυση χρυσών πλακών. Για αυτούς όλους τους λόγους λοιπόν ήταν εύλογος ο χαρακτηρισμός της ως “Θεούπολις”, αλλά και ως της «Πρώτης Χριστιανικής Μητρόπολης του κόσμου».
Συνεχίζεται

[admin]

.


Σ’ αυτή τη χώρα, σταυροδρόμι τριών πολιτισμών, σ’ αυτή τη μεγάλη δεύτερη οικουμενική Ελλάδα, έμελε να συναντηθούν τρεις μεγάλοι πολιτισμοί, ο Ευρωπαϊκός, ο Αφρικανικός κι ο Ασιατικός. Η συνάντηση αυτή δεν ήταν πάντα ομαλή, έγινε όμως με τέτοιο τρόπο, ώστε πέρα από τις όποιες αναστατώσεις τις οποίες έφερε στην περιοχή, ο ένας κάλυψε τα όποια κενά του άλλου. Οι τρεις αυτοί πολιτισμοί κατάφεραν να δημιουργήσουν το υπόβαθρο ενός νέου πολιτισμικού κληροδοτήματος στο παγκόσμιο πολιτισμό, ο οποίος αργότερα θα λάβει – μέσω μιας δεύτερης μεγάλης Ελληνιστικής περιόδου – την ονομασία : Πρώιμος Χριστιανικός πολιτισμός.
Αυτή η μεγάλη Ελλάδα της Ανατολής εκείνα τα χρόνια, έμελε να παίξει μεγάλο ρόλο στα γεγονότα, τόσο τα πολιτικά, όσο και τα θρησκευτικά τα οποία διαμόρφωσαν όλες τις κατοπινές παγκόσμιες εξελίξεις. Όλες οι χώρες της Περιοχής, η Συρία, η Φοινίκη(Λίβανος), η Παλαιστίνη, η Μικρά Ασία, η Αίγυπτος, κ.α. με την αρχή της 1ης χιλιετίας μ.Χ. είχαν εξελληνισθεί (με την έννοια της ελληνικής κουλτούρας) και είχαν δημιουργηθεί πλείστες ελληνικές πόλεις, με πρώτη πόλη τη Μεγάλη Αντιόχεια στη Συρία και την Αλεξάνδρεια στην Αίγυπτο. Η Αντιόχεια (500.000 κάτοικοι), θα παίξει σημαντικό και πρωταγωνιστικό ρόλο, μαζί με μια άλλη ελληνική πόλη την Έδεσσα, η οποία θα γίνει η πρώτη πόλη-κράτος που αναγνώρισε ως επίσημη θρησκεία τον χριστιανισμό (2ος αι.). Οι δυο αυτές πόλεις θα συμβάλουν συγχρόνως και στη διαμόρφωση ενός πρωτόγνωρου μοναστικού-ασκητικού κινήματος, στους κόλπους μέσα στους οποίους θα αντρωθεί και θα ασκητεύσει ο Άγιος Ασκληπιός.
Η Αντιόχεια, η πρωτεύουσα του ελληνισμού της Ανατολής θα συμβάλλει και θα παίξει σημαντικό ρόλο στην εδραίωση της νέας μαρτυρίας και της Εκκλησίας του Χριστού. Εδώ θα βρει η νέα Εκκλησία της Αγάπης το γόνιμο έδαφος για να καρπίσει. Σε μια χώρα και σε μια πόλη, όπου η παρουσία του ελληνικού πνεύματος ήταν διάχυτη σε κάθε γωνιά της. Η Αντιόχεια και η Αλεξάνδρεια, μαζί με τις άλλες ελληνικές πόλεις, με την πρώτη εμφάνιση των Χριστιανών υπήρξαν τα πρώτα και τα κυριότερα κέντρα της νέας χριστιανικής Θρησκείας. Εδώ πρωταγωνιστούν οι κυριότεροι μαθητές και μάρτυρές της, όπως ήταν ο Απόστολος Πέτρος, ο Απόστολος Παύλος, ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ο Βαρνάβας κι άλλοι πολλοί μαθητές του Χριστού. Εδώ συμβαίνουν για πέντε αιώνες τόσο σημαντικά γεγονότα που σημαδεύουν ανεξίτηλα την πορεία των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων-εκκλησιών. Η ελληνική παρουσία, η ελληνική κουλτούρα και η συμβολή των αρχαίων ελληνικών θρησκευτικών συμβόλων και θεών βοηθούν στην κατανόηση της νέας χριστιανικής μαρτυρίας και η ελληνική γλώσσα είναι για πολλά χρόνια το πιο σημαντικό όχημα για την εδραίωση των Πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων της Ανατολής και της Δύσης.
Η Αντιόχεια της Συρίας ήταν η αφετηρία των ταξιδιών για τη διάδοση της χριστιανικής μαρτυρίας του Παύλου - μέσω του λιμανιού της Σελεύκειας - προς τη Δύση. Στην Αντιόχεια θα αρχίσουν και οι πρώτες προστριβές μεταξύ των χριστιανών Ιουδαίων και των χριστιανών Εθνικών. Εδώ, ο Παύλος, ο Πέτρος κι ο Βαρνάβας πήραν για πρώτη φορά διαφορετική θέση, η οποία λύθηκε στην Αποστολική σύνοδο με πρόεδρο τον Ιάκωβο, τον αδερφό του Ιησού στα Ιεροσόλυμα και εκεί αποφασίστηκε ότι απόδειξη πίστης συνιστά μόνο η χάρη του Αγίου Πνεύματος και όχι η περιτομή και οι άλλες επιταγές του Μωσαϊκού νόμου.
Στην Αντιόχεια, για πρώτη φορά ονομάστηκαν και οι πιστοί του Χριστού Χριστιανοί, (Πράξ. Αποστολ. 11,26). Η ονομασία αυτή λέγεται, ότι δεν προήλθε από τους ίδιους τους Χριστιανούς οι οποίοι αυτοαποκαλούνταν «αδελφοί, μαθητές, πιστοί», ούτε βέβαια από τους Ιουδαίους για τους οποίους ο Χριστός σήμαινε Μεσσίας, διότι εάν ονόμαζαν Χριστιανούς τους οπαδούς του Χριστού, θα ομολογούσαν ότι ο Χριστός είναι ο Μεσσίας. Ορισμένοι πιστεύουν ότι οι Έλληνες Εθνικοί, (πιστοί των αρχαίων θεών) ονόμασαν τους οπαδούς του Χριστού Χριστιανούς, ακολουθώντας το συνηθισμένο για την εποχή τύπο, όπως π.χ. Ηρωδιανοί, Καρποκρατιανοί, κ.λ.π.. Υπάρχει επίσης η εικασία, ότι η ονομασία δόθηκε από τις επίσημες ρωμαϊκές αρχές, για να ξεχωρίσουν τους πιστούς του Χριστού από τις υπόλοιπες θρησκείες κι άλλες δοξασίες που υπήρχαν στην πόλη.
Στην Αντιόχεια, σύμφωνα με τους χριστιανούς Αντιοχείς, ο Πέτρος έγινε ο πρώτος Επίσκοπος της πόλης, γεγονός που αργότερα οδήγησε στην παραδοχή ότι αυτή ήταν η πρώτη Χριστιανική Εκκλησία και ότι αυτή έπρεπε να αποκαλείται η «Πρώτη Εκκλησία» και όχι η εκκλησία της Ρώμης, διότι σ’ αυτήν έγινε για πρώτη φορά ο Πέτρος Επίσκοπος. Επίσης, η Αντιόχεια ήταν η πόλη η οποία σύμφωνα με την επικρατέστερη σημερινή άποψη, μεταφράστηκε το ευαγγέλιο του Ευαγγελιστή Ματθαίου, τη δεκαετία του ΄70 στα ελληνικά. Επίσης, πολλοί και από τους επόμενους επισκόπους οι οποίοι μαρτύρησαν στη Ρώμη, όπως ο Ιγνάτιος και άλλοι σημαντικοί θεολόγοι, ο Θεόφιλος και Σεραπίων (3ο αιώνα μ.Χ) και άλλοι χριστιανοί άγιοι, ήταν από την Αντιόχεια.
Ο Επίσκοπος Ιγνάτιος ήταν εκείνος, ο οποίος στις αρχές του 2ου αιώνα κατά τη μεταφορά του στη Ρώμη μέσω της Μικράς Ασίας, έγραψε τις γνωστές επιστολές προς τις εκκλησίες της Εφέσου, της Μαγνησίας, των Τράλλεων, της Φιλαδέλφειας, της Σμύρνης και της Ρώμης. Με αυτές τις επιστολές ξεκίνησε ουσιαστικά και η παράδοση της θεολογικής σχολής της Αντιόχειας, μία από τις δύο σημαντικότερες σχολές με αυτή της Αλεξάνδρειας. Τέλος, η Αντιόχεια δεν έπαψε και στις τρεις μεγάλες περιόδους της ιστορίας της, την Ελληνιστική περίοδο (300 - 64 π.Χ.), τη Ρωμαιοκρατία (64 π.Χ. – 325) και τη Βυζαντινή εποχή (325 – 637), να συμβάλει και να προκαλεί με τη περίλαμπρη παρουσία της επί 1.000 περίπου έτη μέχρι την πτώση της στην αραβική κυριαρχία.
Σήμερα, αυτή η πανάρχαια χώρα λέγεται Συρία και είναι μια χώρα της Μέσης Ανατολής, η οποία εκτείνεται μεταξύ του Ευφράτη ποταμού, της Αραβικής ερήμου και τη Μεσόγειο θάλασσα. Γεωγραφικά η έκτασή της είναι 185.180 km² και έχει πληθυσμό 19.043.000. Πρωτεύουσά της είναι η Δαμασκός και συνορεύει προς Βορρά με την Τουρκία, Ανατολικά με το Ιράκ, Νότια με την Ιορδανία, ΝΔ. με το Ισραήλ και Λίβανο ενώ ΒΔ. βρέχεται από τη Μεσόγειο Θάλασσα.
Συνεχίζεται

[admin]

.




Είναι παραδεκτό από πολλούς εκκλησιαστικούς συγγραφείς και ιστορικούς ότι οι χριστιανικές Εκκλησίες δεν απέρριψαν όσα ήταν καθιερωμένα από την ελληνική θρησκευτική λατρεία και τον θρησκευτικό πολιτισμό των Ελλήνων. Από την αρχή οι χριστιανικές κοινότητες υιοθέτησαν ορισμένα ελληνικά σύμβολα, σεβάστηκαν τα θρησκευτικά συναισθήματα των Ελλήνων, ασπάστηκαν τις δημοκρατικές διαδικασίες των εκκλησιών των Δήμων των ελληνικών πόλεων και ενίσχυσαν το δημοκρατικό φρόνημα των πιστών. Η Αντιόχεια και οι άλλες ελληνικές πόλεις της Συρίας, της Μικράς Ασίας, του Λιβάνου (Φοινίκης), Ιουδαίας, κ.α. ήταν πόλεις ανοικτές σε πλήθος θρησκειών και η λατρεία του Σωτήρα Ασκληπιού για πολλά χρόνια είχε ιδιαίτερη απήχηση και σεβασμό. Από αυτή τη δημοφιλή παρουσία του Ασκληπιού έλαβε το όνομα και ο Άγιος Ασκληπιός, αλλά και πάρα πολλοί άλλοι σημαίνοντες χριστιανοί και ιεράρχες έφεραν επίσης το όνομα Ασκληπιός και πρωταγωνίστησαν μετά τους πρώτους διωγμούς των χριστιανών της Ιερουσαλήμ, δηλαδή μετά το 34 μ.Χ..
Η Αντιόχεια ήταν μια πόλη με πάρα πολλούς Ναούς και ήταν ίσως η μοναδική πόλη, η οποία ήταν αφιερωμένη σε τέσσερις θεούς. Γι’ αυτό, ήταν φυσικό να παραμένει για πολλούς αιώνες αλλά και να εξελίσσεται σε ένα μεγάλο θρησκευτικό κέντρο, αποκτώντας πολύ σωστά την επωνυμία : Θεούπολις. Όπως στη πολιτισμική διαδρομή της, έτσι και στη θρησκευτική διαδρομή, η Αντιόχεια έγινε δέκτης των μεγαλύτερων θρησκευτικών κινημάτων του τότε κόσμου και εξελίχθηκε στη συνέχεια σ΄ένα μέγιστο θεολογικό φάρο. Στο έδαφός της και γενικότερα σ’ όλη την ευρύτερη περιοχή της Συρίας πρωταγωνίστησαν τρεις μεγάλες Θρησκείες : Η Ανθρωπόμορφη Ιδεατή των Ελλήνων, ο Μιθραϊσμός ή Ζωροαστρισμός της Ασίας και ο Μεσσιανισμός ή Ιουδαϊσμός των Ιουδαίων. Αυτές οι τρεις θρησκείες δημιούργησαν το αναγκαίο εξελικτικό υπόβαθρο του Πρωτοχριστιανισμού, το οποίο θα επαναληφθεί για μια ακόμη μια φορά, με τη δημιουργία της νεότερης θρησκείας, του Μουσουλμανισμού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της σύμμειξης των παραπάνω θρησκειών αποτελεί το κοινό σημείο τόσο του Διός όσο και του Μίθρα: «σπήλαιο-θεό-γέννηση» το οποίο μυθολογούμενο ή και προφορικά εξιστορούμενο πέρασε και στη γέννηση του Θεανθρώπου και στους θρησκευτικούς ύμνους του Χριστιανισμού και με κάποιες προσθήκες εκ του Ιουδαϊσμού (π.χ. « …παιδίον νέον» -προφητεία της Π.Δ.). Αυτό είναι τόσο χαρακτηριστικό, διότι πουθενά δεν αναφέρεται το «σπήλαιο» στα κείμενα των ιερών Ευαγγελίων. Άλλο επίσης παράδειγμα είναι οι ονομασίες των χριστιανικών εορτών στον πληθυντικό αριθμό κατ’ απομίμηση των εορτών των Ελλήνων, όπως Χριστούγεννα, Θεοφάνια, Εισόδια κλπ – Διονύσια, Ελευσίνια, Παναθήναια κλπ. Επίσης, η μεταφορά περικοπών των αρχαίων ύμνων ( όπως π.χ. το «Ώ γλυκύ μου Έαρ, γλυκύτατό μου τέκνο» των Ελευσίνιων μυστηρίων το οποίο πέρασε αυτούσιο στη γ΄στάση των Εγκωμίων της Μ. Παρασκευής). Η μεταφορά άλλων ύμνων τροποποιημένων, όπως εκείνο του Απόλλωνα που μετονομάστηκε ως Επιλύχνιος ύμνος - ο αρχαιότερος ύμνος του Χριστιανισμού, γνωστότερος ως «Φως ιλαρόν …» κλπ.-, για να καταλήξει (η σύμμειξη αυτή) στη «συνέχεια της ιερότητας των τόπων», με την ανέγερση των νέων ναών επί των αρχαίων και πολλές φορές με τα ίδια δομικά υλικά και τεχνοτροπία.
Άλλο χαρακτηριστικό της σύμμειξης ήταν οι ομοιότητες μεταξύ των ελληνικών ηρώων και των ηρωΐδων και των χριστιανικών Αγίων, οι οποίες ήταν συχνά εντυπωσιακές. Οι ελληνικοί ήρωες όπως και οι χριστιανοί Άγιοι ήταν κοντά στους κοινούς ανθρώπους ενώ και οι δύο παρουσίασαν θαύματα και κλήθηκαν να υπερασπίσουν τις πόλεις ή τα κράτη τους. Τα λείψανα και των δύο μεταφερόντουσαν από μέρος σε μέρος, άλλοτε για να βοηθήσουν στην υπεράσπιση μιας πόλης ή μιας μικρής κωμόπολης και άλλες φορές για να τις προφυλάξουν από φυσικές καταστροφές. Διάφορες χριστιανικές προσωπικότητες, όπως οι στρατιωτικοί Άγιος Δημήτριος, Άγιος Γεώργιος και η Αγία Θεοδώρα πήραν τη θέση του Ηρακλή, του Ασκληπιού, του Ποδαλείριου και άλλων ελληνικών ημίθεων. Επίσης, όπως στην ελληνική αρχαιότητα ήταν διαδεδομένη η πρακτική να φιλούν τις εικόνες και τα αγάλματα των ημίθεων, έτσι όταν οργανώθηκαν θρησκευτικά οι χριστιανικές εκκλησίες διαδόθηκε η ίδια πρακτική και στους πιστούς, γι’ αυτό έγινε αργότερα συνήθεια και στις εκκλησίες, οι χριστιανοί πιστοί να φιλούν τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των άλλων Αγίων.
Ο Κικέρωνας αναφέρει ότι στον όμορφο ναό του Ηρακλή στην ελληνική πόλη - κράτος Άκραγα (Akragas) στη Σικελία, υπήρχε μια όμορφη εικόνα χαλκού του Ηρακλή. Εκεί, οι άνθρωποι αγαπούσαν τόσο πολύ το άγαλμα το οποίο όχι μόνο το άγγιζαν με τα χέρια τους και προσέφεραν τις ευχαριστίες και τις προσευχές τους, αλλά το φιλούσαν τόσο πολύ, ώστε το στόμα και το πηγούνι του αγάλματος έγινε γκρίζο, όπως και πολλές εικόνες στους χριστιανικούς ναούς. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι γι’ αυτούς τους λόγους οι χριστιανικές εκκλησίες εξασφάλισαν κατά πρώτο λόγο μια σταθερή θέση εκεί όπου υπήρχαν Έλληνες ή ελληνιστές. Η πλειοψηφία επίσης των ελληνικών πόλεων έδωσε πολλούς Έλληνες χριστιανούς επισκόπους, επειδή οι πόλεις αυτές είχαν καλλιεργημένο ελληνικό πληθυσμό και αρκετούς προσήλυτους (ελληνιστές).
Συνεχίζεται