Η φυλετική ιδιότητα δεν προσδίδει πάντα ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ.
Του Βασίλη Πάνου*
«Η λατρεία του Ασκληπιού και τα Ασκληπιεία μπορεί να νικήθηκαν από τη νέα θρησκεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και ορισμένες φορές με βία αλλάζοντας το θρησκευτικό φρόνημα των πολιτών και υπηκόων της, ωστόσο τα θεραπευτικά μέσα, το λαϊκό θρησκευτικό αίσθημα και οι παραδόσεις αποδείχθηκαν πιο ισχυρές, γιατί ακόμη και μέσα σε βίαιες συνθήκες οι Έλληνες μεταμόρφωσαν τα νέα σύμβολα σύμφωνα με τις αρχαίες θρησκευτικές αξίες τους. Η χριστιανική θρησκεία μπορεί να άλλαξε τα λατρευτικά σύμβολα των Ελλήνων αλλά εσωτερικά νικήθηκε κατά κράτος και επανήλθαν γρήγορα πολλά από τα αρχαία μυστήρια,, κανονιστικά τυπικά, λειτουργικοί κανόνες, ναοί και άλλα θρησκευτικά δρώμενα και χαρακτηριστικά της θρησκευτικής παράδοσης των Ελλήνων». Από το Βιβλίο «Ο Ασκληπιός ο Σωτήρας του κόσμου» εκδόσεις «Αγαπώ την Πόλιν». Τρίκαλα Μάιος 2007.
Η επιρροή και η λατρεία του Ασκληπιού στην Αρχαία Συρία και όχι μόνο είναι πια δεδομένη. Τα Ασκληπιεία και η λατρεία του Τρικκαίου θεού Ασκληπιού είχε φτάσει και πέραν της Συρίας και η λατρεία του είχε εξαπλωθεί παντού σε όλο το κόσμο. Μία θρησκευτική λατρεία που ξεκίνησε από τα Τρίκαλα, (αρχαία Τρίκκη) και ένας θεός που εξακολουθεί να απασχολεί ακόμη για 4.000 χρόνια ολόκληρη την ανθρωπότητα. Μέγιστη τιμή για την πόλη που τον γέννησε και η πόλη αυτή παρ΄όλα αυτά έχει κάνει πολύ λίγα για αυτόν το μεγάλο θεραπευτή θεό του «αρχαίου κόσμου» - ας τον ονομάσουμε έτσι χάριν του λόγου και μόνο -, γιατί το έργο του Ασκληπιού απασχολεί το ίδιο και τον σύγχρονο κόσμο, εκτός από την γενέτειρά του που την απασχολεί ελάχιστα.
Όσιος ή Άγιος Ασκληπιός με το όνομα αυτό, φτωχός, ρακέντητος, ασκητής, ανατολίτης, Σύριος στην καταγωγή και χριστιανός όπως φαίνεται έχει επίσης υπάρξει. Και μάλιστα Σύριος με Ελληνική Παιδεία, αλλά και με Ελληνική θρησκευτική Λατρεία. Διότι φαντάζομε ότι το είχε το όνομα αυτό πριν γίνει χριστιανός. Δηλαδή ήταν λάτρης και πιστός του Ασκληπιού, γιατί αλλιώς δεν εξηγείται γιατί προτίμησε ένα όνομα ελληνικό και όχι ένα αραμαϊκό ή εβραϊκό ή συριακό.
Το πρόβλημα προκύπτει για ορισμένους που αμφισβητούν την σημαντικότητα του, μετά που άφησε την «πατρώα θρησκεία» και προσχώρησε στον χριστιανισμό. (Στην αρχαιότητα στην Ελλάδα δεν υπήρχε πατρώα θρησκεία-με την έννοια «εθνική θρησκεία»). Δηλαδή ο Έλλην (ελληνιστής) κατά το θρήσκευμα Σύριος προσχώρησε σε μια θρησκεία ξένη (κατά ορισμένους υπερασπιστές της «πατρώας αρχαίας ελληνικής θρησκείας») - που θεωρούν τη χριστιανική θρησκεία ιουδαϊκή - και αυτό είναι μεγάλο ανοσιούργημα.
Βέβαια εδώ προκύπτει αν ο χριστιανισμός είναι ιουδαϊκή θρησκεία. Αυτό κανείς σοβαρός επιστήμονας δεν το υποστηρίζει, γιατί η ιουδαϊκή θρησκεία των απανταχού Εβραίων του κόσμου είναι μια άλλη διαφορετική θρησκεία.
Έχει όμως επιρροές η χριστιανική ; Ναι, όπως όλες οι μεγάλες θρησκείες του κόσμου και άλλες νέες έχουν σαν βάση παλιότερες πηγές. Η Παλιά Διαθήκη σαν «Ιερό βιβλίο» δεν υπήρξε ποτέ των Εβραίων με την έννοια που το αναγνωρίζει η χριστιανική θρησκεία. Όλες οι μεγάλες θρησκείες χρησιμοποιούν πηγές από παλιότερες θρησκευτικές δοξασίες και παραδόσεις. Όπως ο Βουδισμός από τον Ινδουισμό, ο Κομφουκισμός από το Σινισμό, ο Μουσουλμανισμός από τον Ιουδαϊσμό, ο Χριστιανισμός από τον Ελληνισμό και όχι μόνο και πολλές άλλες θρησκείες.
Η χριστιανική θρησκεία φαίνεται ότι έχει μεγάλη επιρροή από τις θρησκευτικές παραδόσεις της Δύσης, (ελληνισμός) και από τις ιδιαίτερες πολιτισμικές και θρησκευτικές παραδόσεις των τοπικών λαών που ζούσαν υπό ρωμαϊκή κυριαρχία και με τα χρόνια την αφομοίωσαν για αυτό και ο χριστιανισμός έχει τόσες πολλές θρησκευτικές εκφράσεις και ιδιαιτερότητες που δίδουν την εικόνα ενός μεγάλου θρησκευτικού μωσαϊκού με διάφορα χρώματα, αλλά πάντα με τον ίδιο λατρευτικό σύμβολο Χριστό. Που έχει όμως μια φυλετική ιδιότητα (Εβραίος) όπως όλοι οι άνθρωποι που γεννώνται σ΄αυτόν τον κόσμο. Αυτό δεν σημαίνει ότι πολλοί άνθρωποι δεν μπορούν να σπάσουν τους εθνικούς τους δεσμούς ή έρχονται σε κόντρα με αυτούς, (εθνικό είναι ότι είναι αληθινό, λέει ο ποιητής) και αποκαλύπτουν μεγάλες αλήθειες που αφορούν όλο τον κόσμο, πέρα από εθνικές φυλετικές, πατρώες, θρησκευτικές και χρωματικές στεγανοποιήσεις που τους δεσμεύουν. Άρα η φυλετική ιδιότητα δεν προσδίδει πάντα την ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ.
Ας δούμε όμως και το «Ακαδημαϊκό» μέρος ίδρυσης ενός ναού μέσα στον χώρο ενός πανεπιστημίου συνάδει με την έννοια του πανεπιστημίου ; Τι θα πει Π α ν ε π ι σ τ η μ ι ο ; Όλες μαζί οι επιστήμες. Τα Αρχαία Ασκληπιεία ήταν κατά κάποιο τρόπο Πανεπιστήμια. Οι χώροι των Ιερών (ναών) μέσα σ΄ αυτά τα πανεπιστήμια στην αρχαιότητα δεν πρόσβαλαν κανένα. Οι χώροι στη Αρχαία Αθήνα έβριθαν από Ιερά (ναοί) ούτε και εκεί πρόσβαλαν κανέναν με την παρουσία τους. Οι αθλητικοί και ολυμπιακοί αγώνες άρχιζαν με την επίκληση του Θεού. Και πολλές άλλες εκδηλώσεις της Τέχνης και της Επιστήμης όπως ήταν και η Ιατρική άρχιζαν με επικλήσεις του Θεού και άλλων ιερών προσώπων.
Γιατί να προσβάλει η παρουσία ενός Ιερού ναού σ΄ένα χώρο της έρευνας της αμφισβήτησης, της γνώσης, της ελευθερίας ; Ο Σύριος Ασκληπιός με τη ζωή του δε διδάσκει την αμφισβήτηση, την έρευνα και την ελευθερία ; Ο Χριστός δεν υπηρέτησε την αμφισβήτηση, την έρευνα και την ελευθερία ; Ο Ιησούς από την Ναζαρέτ δεν ήρθε σε σύγκρουση με όλη τη φυλή και το έθνος του ; Ένα Ιερό του, (ναός) που φέρνει το όνομα ενός πιστού μαθητή Ασκληπιού, των αυτών μεγάλων αξιών προσβάλει ποτέ ένα Πανεπιστήμιο ;
Άρα αλλού είναι πάλι το πρόβλημα. Η αμφισβήτηση συνάδει με την άποψη για μια επιστήμη και ενός πανεπιστημίου αποστεωμένο και αποστειρωμένο από συναισθήματα. Μιας επιστήμης που αναγορεύει τη «λογιστική λογική» σαν κυρίαρχη αρχή του κόσμου και πολλές φορές την θεοποιεί. Μια επιστήμη που μπορεί σε βάθος χρόνου αποστειρωμένη από αισθήματα και λογική να μας οδηγήσει σε μια κοινωνία τύπου Όργουελ του 1984. Με νέα Γκουλάγκ και Γκουεντανάμο.
Τα θεοκρατικά, ΟΛΟΚΛΗΡΩΤΙΚΑ όμως καθεστώτα δεν τα κάνει ο θεός και τα ιερά του, αλλά οι άνθρωποι που καπηλεύονται ενίοτε το όνομά του, ήτοι βασιλιάδες λέγονται, ήτοι ηγεμόνες, ήτοι καθεστώτα, ήτοι ακόμη και ιεράρχες. Ένα Κράτος του Θεού μπορεί να είναι και ένα πολύ καλό, ελεύθερο, και δίκαιο κράτος.
Το Ασκληπιείο Τρικάλων κινδυνεύει από τον όσιο ή άγιο Ασκληπιό και τις 14 εκκλησίες που υπάρχουν γύρω από το Ασκληπιείο ; Υπάρχει χώρος να δέσουν όλα αρμονικά σ΄αυτή την πόλη. Όπως δένει το Κουρσούμ Τζαμί με τον ιερό ναό του Άγιου Κωνσταντίνου όταν οι άνθρωποι σέβονται την θρησκευτική ελευθερία του άλλου. Οι χριστιανικοί ναοί με την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων του Ασκληπιείου και των άλλων ερειπίων ιερών ναών θα αποκτήσουν μεγαλύτερη λαμπρότητα όταν αναδειχθεί αυτή η συνέχεια του ιστορικού χώρου της Αρχαίας Τρίκκης.
Ο ιερός ναός ενός αγίου ή οσίου Ασκληπιού σ΄ένα Πανεπιστημιακό τμήμα (ΤΕΦΑΑ) που υπηρετεί ένα μέρος της φυσικής αγωγής που δίδασκε ο μεγάλος Τρικκαίος θεός Ασκληπιός ποιον μπορεί να προσβάλει ;
*Βασίλης Πάνος
Είναι υπεύθυνος του περιοδικού
«Αγαπώ την Πόλιν»